Op 1 augustus zijn mijn ouders en ik afgereisd naar het zuiden, dit keer was dat dichtbij Zaltbommel. Op de snelweg langs de dorpen en via Amsterdam naar Utrecht, enkele kilometers later arriveerden we in het zuiden. Nadat de bagage werd geplaatst verkenden we de omgeving. Bij de rivier de Afgedamde Maas - de rivier betreft een lengte van 19 kilometer: de Afgedamde Maas tussen Slijkwell en Bern en eindigt bij Woudrichem bij de plek waar de Waal stroomt in de Boven-Merwede. Het uitzicht was prachtig om te zien, de Afgedamde Maas met de verschillende schepen, een oer-Hollandse molen en huizen. De omgeving leek veel op Limburg, België en Duitsland. 'S avonds trof ik bij een restaurant een historische grensmonument aan, dat was een monument voor de grens tussen Well/Ammerzoden en Nederhemert. Dat monument dateert uit 1750 tot 1775. Om verdere schade, door het verkeer en de dijkverzwaring, te voorkomen werd er een stalen bescherming geplaatst.
De volgende dag bezochten we een bos. Het bos bestond uit komgronden (rivier- of zeeklei). Vroeger was dit gebied behoorlijk vochtig. Het werd gebruikt voor griendcultuur of hooiland. In het bos tref je verschillende bloemen, slootjes, meertje en paddenstoelen. Het bos leek op het Streekbos, ten westen van onze stad. Nadat we het bos verkend hadden bezochten we de stad Zaltbommel. Zaltbommel heette eerst de stad Bommel, in 850 werd de stad Bomela of Bomelo genoemd. In 1927 krijgt de stad de naam 'Salt' of 'Saut', doordat het belangrijk was door de handel in zout. Zout werd per schip vervoerd en waarschijnlijk in Zaltbommel verhandeld. De stad is meer dan duizend jaar oud. De eerste vermelding van de stad stamt uit het jaar 850. In de 13e eeuw werd Zaltbommel een belangrijke handelsstad. Op 13 december 1315 kreeg de stad dezelfde stadsrechten als Zutphen door graaf Reinald I (1255 - 1326). In de 13e eeuw hadden Zaltbommel en de landen van de Bommeler- en Tielerwaard landrechten verkregen. De originele oorkonde is niet bewaard gebleven. Een jaar nadat Zaltbommel stadsrechten verkreeg, werd op 19 oktober 1316 door dezelfde graaf een betere oorkonde uitgevaardigd. In de loop der jaren zijn er vele gebeurtenissen geweest in Zaltbommel en in 1869 kreeg Zaltbommel het spoorwegnet. We wandelden door het centrum en het leek op een plaats in Duitsland, wat een prachtige stad! Het stadhuis (gebouw tussen 1760 en 1763 naar ontwerp van Anthony Viervant) heeft een classicistische stijl en heeft souterrain, een etage, verdieping en bekroond door een schilddak waarop aan de voorzijde een houten klokketorentje te zien is. Door het centrum kwamen we verschillende gebouwen tegen. Een gebouw met een gouden kleur en een persoon in een regenton. In een steegje troffen we een woning aan met eeuwenoude tegels, een van de oudste tegels! In het steegje was een gebouw van het jaar 1658. Verderop was een poort, dat was De Waterpoort. De Waterpoort is een stadspoort en de enige stadspoort van Zaltbommel. In 14e eeuw werd de Waterpoort gebouwd en in 1942/1943 gerestaureerd. De stadspoort is een Rijksmonument.
Daarna hadden we bezichtiging bij een gemaal 'Dijkgraaf H.C. De Jongh' - bij de Maasdijk tussen Aalst en Poederoijen. Gebouwd in 1935 als vervanging voor het toenmalige gemaal, dat bestond uit een complex gebouwen: een kolenschuur, een gemaal uit 1881, een oud gemaal uit 1854 en een werkplaats met opslagruimte. Het gemaal is gebouwd in een stijl beïnvloed door het baksteenexpressionisme. Het gemaal is in 1998 gerestaureerd. Een kasteel - Kasteel Ammersoyen bevindt zich bij Ammerzoden, een dorp ten zuiden van Zaltbommel, en werd gebouwd in 1300 bij de rivier de Maas. Het is een van de best bewaarde middeleeuwse waterburchten van het land. De opzet van Van Herlaer is behouden, ondanks verbouwingen in de 17e eeuw. Het kasteel heeft een gracht. In 1876 werd Ammersoyen het tweede clarissenklooster. In 1944/1945 kreeg het kasteel zware oorlogsschade. In 1957 nam de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen het kasteel over. Twee jaar later ging de restauratie van start, die zestien jaar duurde. Bij de restauratie werden muurtrappen, maar ook lampnissen, schouwen, balkgaten, schietsleuven, een waterput en muur-wc's. In de jaren 90 was een deel van het kasteel in gebruik als gemeentehuis. Tegenwoordig kan het publiek het kasteel bezichtigen.
Vervolgens ben ik de volgende dag een stukje met de fiets gegaan. Eerst met een pontje over de Afgedamde Maas. Het pontje wordt onderhouden voor verkeer tussen Aalst, een dorp in Gelderland en Veen, een dorp in Noord-Brabant. In de loop der jaren waren er incidenten bij Aalst/Veen: in December 1882 was er pech met een roeibootje en een stoomboot. De veerman en passagiers konden gered worden door de bemanning van de stoomboot. In 1902 kreeg het bootje moeilijkheden door een ander stoomboot, de veerman wilde twee meisjes vervoeren. De veerman en één meisje overleefden de moeilijkheden, behalve het andere meisje. In de jaren 60 nam de gemeente Brakel de pont over, daardoor kan de pont varen. Het pontje heeft geen touw om te varen, maar een staalkabel en elektriciteit. Dat was briljant om te zien. Inmiddels was ik aangekomen in Veen, Brabant, de provincie van de Bossche Bol! Veen is een dorp in Brabant. De oudste vermelding van Veen dateert uit het jaar 1108. Op 26 juni was Gerardus de vene in Aalburg aanwezig bij een plechtige bijeenkomst van de Bisschop van Utrecht. Gerardus was waarschijnlijk de burgemeester van Veen. Veen werd tussen 1000 en 1421 ook vermeld op een kaart van de Groote Waard uit 1200. In het dorp Veen was een molen en een kerktoren te zien. De molen heet ''de Hoop'', de molen is in 1838 gebouwd in opdracht van Willem en Reinier Ambrosius, als vervanger van een 16e eeuwse houten molen en werd gebouwd door molenmaker T.C. Snels uit Waalwijk en metselaar J. Verkuijl uit Veen, voor destijds een bedrag van achtduizend gulden! De molen draait vrijwillig en maalt op professionele manier graan. De molen is een Rijksmonument.
Ik fietste verder en trof een ooievaarsnest aan. De ooievaar, net als de Reiger, blijft steun voor Den Haag en dat was prachtig om te zien! In het dorp was een kerktoren. De hervormde kerk stamt uit de middeleeuwen. In het jaar 1100 werd een aan Sint-Paulus gewijd romaans 'kerkje' in turfsteen gebouwd. In 1300 werd een priesterkoor toegevoegd. In de 15e eeuw, twee eeuwen later, kreeg de kerk een betere kap, met een houten tongewelf in het koor en een vlakke zoldering in het schip. Helaas werd de kerk, tijdens de Gelderse Oorlogen (1502 - 1543), verwoest, maar wel weer hersteld. In 1963 werd de kerk gerestaureerd. In 1842 werd een gebouwd orgel in de kerk geplaatst. De gebouwd orgel werd in 1962 verplaatst naar de westzijde van de kerk. In het jaar 2000 werd er een betere instrument gebouwd en geplaatst door de orgelbouwers Pels & Van Leeuwen. De kerk is een Rijksmonument.
Inmiddels was ik weer in Gelderland bij de Maasdijk bij een kerk. De gereformeerde kerk is een voormalig kerkgebouw. Het kerkgebouw werd in 1887 in gebruik genomen als gereformeerde kerk. Het gebouw van de kerk werd verkocht en is een Rijksmonument. In het dorp was nog een hervormde kerk. De Sint-Antoniuskerk is de protestantse kerk. De kerk is in de 15e eeuw gebouwd als Rooms-katholiek kerkgebouw, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Antonius. In 1922 werd de zuidelijke muur van het schip vernieuwd. De toren is rond de 12e eeuw gebouwd.
'S avonds was de zonsondergang te zien bij de heide en de rivier. Schitterend!
En nog een kasteel, dat was kasteel Loevestein, dat was ten westen van het dorp Brakel - Het kasteel en fort werd gebouwd rond 1358 door Ridder Dirc Loef van Horne. Het werd eerst gebruikt als rovershuis, vervolgens werd het een verdedigingswerk van heer van Holland. In de 16e eeuw was het kasteel een staatsgevangenis. Hugo de Groot (1583 - 1645) en Rombout Hogerbeets (1561 - 1625) waren gevangenen van het kasteel. Ze werden veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Ook negen predikanten, zes regenten: Jacob de Witt, Jan de Waal, Albert De Ruil, Jan Duist van Voorhout, Nanning Keizer en Nicolaas Stelligerwerf, een Engelse admiraal, een burgemeester van Dordrecht en een Fransman werden opgesloten in het kasteel. Bij de reis naar het kasteel liepen er paarden op de weg, een bijzonder tafereel in een afgelegen gebied. Bij het Munnikenland zijn Koninks (paarden) en Rode Geuzen (rund). Het kasteel diende als onderdeel van de Oude (1672 - 1815) en de Nieuwe Hollandse Waterlinie (1870 - 1945). In 1951, na de Nieuwe Hollandse Waterlinie, werd het kasteel in militaire functie opgeheven. Van 1925 tot 1986 werd het kasteel gerestaureerd, tegenwoordig is het voor het publiek een rijksmuseum en is een Rijksmonument. Bij de ingang van het kasteel was een bord te zien waarbij er verteld werd over de vesting, een toepasselijke tekst: ''1001 bommen & granaten'', refererend naar de Belgische stripheld kapitein Haddock van Kuifje en Bobbie ''1000 bommen en granaten!'', wat blijven ze briljant om te lezen!
Na het kasteel te hebben bezocht besloten we weer de stad te bezoeken. De stad kent klassieker genaamd Jip en Janneke, hondje Takkie en katje Siepie. Jip en Janneke werd bedacht door Annie M.G. Schmidt (1911 - 1995), bekend door: in Holland staat een huis, Ja Zuster, nee zuster, Abeltje, Minoes, Pluk van de Petteflet en Floddertje. De tekenares is Fiep Westendorp (1916 - 2004). Bij de Waalkade, een uitzicht over de Waal en de Martinus Nijhoffbrug - een kabelbrug over de rivier de Waal dichtbij de A2. In 1992 werd de brug gebouwd en in 1996 geopend door minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat. De brug is vernoemd naar de dichter Martinus Nijhoff (1894 - 1953). De lengte van de brug betreft 990 m en 33,84 breedte. De bouwkosten betrof 90 miljoen gulden, staat een beeldje van Jip en Janneke met hondje Takkie. In 1992 lieten Fiep Westendorp en Annie M.G. Schmidt dit beeld zien. Het beeld is gemaakt door kunstenaar Ton Koops. Wat was het toch bijzonder om het zuiden gezien te hebben. Zaltbommel en omgeving waren prachtig om te zien. Het bos, de kerken, de molen, de natuur, het pontje, de weilanden, de dorpen en de stad!
